SỰ HỢP NHẤT

Ngày 12 tháng 10 (2012) Ủy ban giải thưởng Nobel đã trao giải Nobel hòa bình cho Liên Hiệp Châu Âu vì “sự đóng góp của Liên hiệp này cho việc thăng tiến nền hòa bình, sự hòa giải, dân chủ và Nhân quyền ở châu Âu”.

Giải thưởng này gợi nhớ những những nổ lực hợp nhất châu Âu được khởi xướng từ sau Đệ nhị thế chiến. Sự hợp nhất này vừa mang tính thực tiễn : thiết lập một cộng đồng kinh thế lớn nhất thế giới, vừa mang tính biểu tượng : sự hợp nhất là con đường nhân bản hóa.

Tuy nhiên, những diễn biến gần đây ở một số vùng châu Âu lại làm cho nhiều người có những suy nghĩ khác. Dân vùng Flandre, (Bỉ), Catalogne (Tây Ban Nha)… muốn được có sự tự trị nhiều hơn.

Việc đòi hỏi về sự tự trị lớn hơn nơi những người dân thuộc những miền khác nhau ở châu Âu được đặt trong bối cảnh của khủng hoảng kinh tế : người ta tìm kiếm sự an toàn cho phần của riêng mình, nhưng đồng thời cũng gợi nên câu hỏi về việc tìm kiếm bản sắc riêng. Quả thật, khi nhìn vào những sinh hoạt xã hội chúng ta dễ dàng nhận thấy có những sự khác biệt. Đại bộ phận dân chúng châu Âu tin rằng những phong trào đòi quyền tự trị lớn hơn không ảnh hưởng tới sự hợp nhất châu Âu. Tuy nhiên, những phong trào này cũng đặt vấn đề về sự hợp nhất trong sự đa dạng theo bản sắc riêng.

Sự hợp nhất không thể là thứ thỏa hiệp chính trị đặt quyền lợi của một “nhóm” trên toàn xã hội, trên một cộng đồng chung và lợi ích của từng cá nhân. Thứ hợp nhất này là vỏ bọc mong manh, nguy hiểm, ngăn chặn sự phát triển xã hội và nhân bản hóa con người. Nó là sự tệ hại nhất đe dọa nền hòa bình, công bình xã hội và nền dân chủ thực thụ.

Trần Văn Khuê, aa