DÒNG ĐỜI

Những con đường chen chúc người người ngược xuôi. Mỗi người một vẻ cứ vội vàng bất chấp nắng mưa hay thời gian. Tôi và bạn khó mà đoán được những suy nghĩ trong tâm trí của người khác. Họ đang suy nghĩ gì theo những bước di chuyển ? Những ưu tư nào đang canh cánh bên lòng họ ? Họ đang vô tư với cuộc sống trong những giây phút hiện tại hay đang mang nơi mình những thao thức, những buồn phiền ?

Tôi đặt nhiều câu hỏi, nhưng không dám đưa ra bất cứ câu trả lời nào. Tôi biết rằng suy nghĩ của tôi bây giờ không phải suy nghĩ của người khác và những ưu tư của tôi lúc này cũng không chắc là những ưu tư của người khác. Tuy nhiên, qua phán đoán tôi cho rằng những suy nghĩ trong tâm trí con người chắc hẳn phải thật sự đa dạng. Có những ưu tư cho cuộc sống cá nhân ; có những ưu tư cho cuộc sống chung ; có những ưu tư cho cuộc sống gia đình ; và có những ưu tư cho thời cuộc …. Những ưu tư vui buồn lẫn lộn.

Triết học chắc là có lý khi cho rằng những câu hỏi của con người là muôn thủa, đặc biệt là những câu hỏi hiện sinh về ý nghĩa cuộc sống con người hôm nay và tương lai. Con người không bao giờ hết ưu tư và không ai lại không ưu tư dù ít hay nhiều. Con người đi trong dòng đời với những suy nghĩ miên man về cuộc sống. Dòng đời là sự pha hợp giữa ưu phiền và hy vọng, vui mừng và lo âu của con người. Con người được sinh ra hình như cho cả niềm vui và nỗi buồn, thành công và thất bại. Tất cả là định mệnh cho con người.

Dòng đời có thể là bệ phóng cho những người tìm kiếm và đạt tới sự giải thoát, nhưng cũng có thể là cái mồ chôn sống con người. Định mệnh không tùy thuộc vào cái kiếp của một con người nhưng lòng can đảm. Nhưng, ai có đủ can đảm ? Lòng can đảm được xem là một nhân đức mà con người có thể tu luyện, nhưng đòi hỏi một cuộc chiến đấu bền bỉ. Dòng đời là nơi mà người ta thực sự cần có sự can đảm để đạt tới sự giải thoát.

Con người hướng tới sự giải thoát là con người sống chứ không phải tồn tại. Sự tồn tại thuộc về thế giới vật chất vô tri vô giác. Sống thuộc về sinh vật có lý trí và lương tri. Con người được sinh ra để sống chứ không phải để tồn tại. Đó chính là sự khác biệt làm nên tính chất đặc thù con người.

Trần Văn Khuê, aa