THIÊN CHÚA ẨN MÌNH

Qua chiều dài lịch sử biết bao sự kiện và biến cố để lại trong ký ức khó quên của nhân loại. Nhiều chấm đen lịch sử khó bị tẩy rửa và viết thương bi ai không thể được chữa lành. Chúng ta mang nó nơi mình như bài học kinh nghiệm xương máu, cho dù vẫn chưa bao giờ biết cách làm tốt hơn cho ngày mai tươi đẹp, con người sống trong hòa bình và mọi người được vui hưởng niềm vui trọn vẹn sống làm người.

Cũng không chỉ với thảm kịch mang mang tầm vóc thế giới, chúng ta nhiều lúc choáng váng vì cái bị lãng quên. Cái bị lãng quên tầm thường và thường ngày. Nó tầm thường đến mức không được mấy ai quan tâm. Nó tầm thường vì không đủ sức gây tiếng vang và bị tan biến trong mối bận tâm khác của con người. Hình ảnh em bé bơ vơ không người nương tựa, cụ già neo đơn mắt lệ nhòa nơi xa vắng, dân lành lam lũ không tìm đủ ngày hai bữa cơm no nơi phố thị xa hoa giàu có…, tất cả chỉ tầm thường.

Chúng ta phẫn nộ cho cái thói tham lam giàu có và quyền lực đến mức áp bước người khác. Vang vọng đâu đó câu hỏi của con người : “Châu lệ là cơm bánh đêm ngày, khi thiên hạ thường ngày cứ hỏi : này Thiên Chúa ngươi đâu ?” (Thánh Vịnh 45, 4).

Thiên Chúa ẩn mình, Thiên Chúa vẫn thinh lặng như lời của ngôn sứ I-sa-i-a : “Lạy Thiên Chúa của Ít-ra-en, lạy Đấng Cứu Độ, Ngài quả thật là Thiên Chúa ẩn mình” (Is 45, 15).  Kinh nghiệm về Thiên Chúa vượt khỏi tầm hiểu biết con người ! Quả thật, ngoại trừ trường hợp của Gia-cóp diện đối diện với Thiên Chúa : “Tôi đã thấy Thiên Chúa mặt đối mặt, mà tôi đã được tha mạng” (St 32, 31), truyền thống Kinh Thánh Cựu Ước cho ta biết con người không nhìn thấy Thiên Chúa diện đối diện bao giờ, nhưng họa may chỉ nhìn thấy Ngài từ phía sau. Sách Xuất hành tường thuật về cuộc gặp gỡ giữa Thiên Chúa và Mô-sê trên núi như sau : “Ông Mô-sê nói : xin Ngài thương cho con được nhìn thấy vinh quang của Ngài”. […]. Người phán : “Ngươi không thể xem thấy tôn nhan Ta, vì con người không thể thấy Ta mà vẫn sống”. Đức Chúa còn phán : “Đây là chỗ gần Ta ; ngươi sẽ đứng trên tảng đá. Khi vinh quang Ta đi qua, Ta sẽ đặt ngươi vào trong hốc đá, và lấy bàn tay che ngươi cho đến khi Ta đi qua. Rồi Ta sẽ rút tay lại, và ngươi sẽ xem thấy lưng Ta, còn tôn nhan Ta thì không được thấy”” (Xh 33, 18-23). Tuy nhiên, I-sa-i-a không chỉ nói về Thiên Chúa ẩn mình qua việc không biểu lộ cho con người thấy “tôn nhan” Ngài, hay như thể Ngài ở chốn hoang vu : “Khi Ta phán, Ta đâu có ẩn mình ở nơi nào trong vùng đất tối tăm. Ta không bảo giống nòi Gia-cóp : Hãy tìm Ta trong cảnh hoang vu” (Is 45, 19), nhưng chính là Ngài không ở trong bất cứ hình tượng nào mà con người phác họa nên. Đó là “kẻ làm ra ngẫu tượng” (45,16), “người kiệu tượng gỗ, khấn vái thứ thần chẳng cứu được ai” (45, 20). Thiên Chúa mà con người tưởng vọng có thể là Thiên Chúa của sở thích, Thiên Chúa của nhu cầu, Thiên Chúa của cảm tính, Thiên Chúa của quyền lực, Thiên Chúa của tham vọng, Thiên Chúa của sự toan tính con người. Nói cho cùng, trong ý tưởng tượng con người Thiên Chúa hoàn toàn vắng lặng.

Thiên Chúa ẩn mình ngay trong chính công trình tạo dựng của Ngài khi đặt con người vào trung tâm vũ trụ và trao quyền cho con người trông coi nó với sự tự do. Ngài ẩn mình trong sự thinh lặng của Đức Giê-su. Sự ẩn mình tột độ của Thiên Chúa nơi cái chết bi thảm của Đức Giê-su trên đồi Gôn-gô-ta vào ngày thứ sáu trước lễ Vượt qua của người Do-thái. Nơi đó một lần nữa con người chất vấn về Ngài : “Ông không phải là Đấng Ki-tô sao ? Hãy tự cứu mình đi, và cứu cả chúng tôi nữa” (Lc 23, 39). Nhưng, vinh quang Thiên Chúa được biểu lộ qua sự ẩn mình của Ngài.

Trần Văn Khuê